دکتر صابر | فروش آنلاین به سادگی هر چه تمام
نویسنده: drsaber 
درباره بیماری و روش‌های تشخیص
بیماری‌های روانی، گروهی از اختلالات هستند که ذهن، احساسات، رفتار و روابط اجتماعی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهند. برخلاف تصور گذشته که بیماری روانی را ضعف شخصیت تلقی می‌کرد، امروزه علم پزشکی و روان‌پزشکی، این بیماری‌ها را به عنوان ناراحتی‌های واقعی و قابل درمان می‌شناسد که ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، شیمیایی، محیطی و روان‌شناختی هستند.
انواع شایع بیماری‌های روانی
- افسردگی (Depression): احساس غم، بی‌انگیزگی، خستگی، کاهش تمرکز و اختلال خواب یا اشتها
- اضطراب (Anxiety Disorders): نگرانی بیش از حد، حملات پانیک، فوبیاها و وسواس فکری- عملی
- اسکیزوفرنی (Schizophrenia): توهم، هذیان، رفتار غیرمنطقی، و اختلال در افکار و گفتار
- اختلال دوقطبی (Bipolar Disorder): نوسانات شدید خلق‌وخوی بین افسردگی و مانیا (سرخوشی)
- اختلالات خوردن (Eating Disorders): مانند بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa) یا پرخوری عصبی (Bulimia)
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): پس از تجربه رویدادهای شدید مانند جنگ، تصادف یا آزار
- اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD): شایع در کودکان، با مشکلات تمرکز و فعالیت بیش‌ازحد
- اختلال شخصیت: مانند مرزی (BPD)، ضد اجتماعی (ASPD) و وسواسی- جبری (OCPD)
علل و عوامل زمینه‌ساز
- ژنتیک: نقش مؤثر در ابتلا، به‌ویژه در بیماری‌هایی مانند دوقطبی یا اسکیزوفرنی
- عدم تعادل مواد شیمیایی مغز (نوروترنسمیترها): مانند دوپامین، سروتونین و نوراپی‌نفرین
- عوامل محیطی: فشارهای زندگی، تروما، سوء‌استفاده در کودکی
- بیماری‌های زمینه‌ای: مانند کم‌کاری تیروئید، سوءتغذیه، یا بیماری‌های نورولوژیک
- مصرف مواد مخدر: از عوامل اصلی بروز یا تشدید اختلالات روانی
روش‌های تشخیص
تشخیص معمولاً بر اساس گفت‌وگو با بیمار و بررسی تاریخچه زندگی و علایم صورت می‌گیرد. ابزارهای استانداردی که متخصصان استفاده می‌کنند شامل:
- مصاحبه روان‌پزشکی بالینی
- پرسش‌نامه‌های استاندارد: مانند(PHQ-9) برای افسردگی، (GAD-7) برای اضطراب
- تست‌های شناختی: بررسی حافظه، تمرکز، توجه
- تصویربرداری مغزی (در موارد خاص): MRI یا PET برای بررسی عملکرد یا ساختار مغز
- آزمایش خون: بررسی تیروئید، ویتامین‌ها، عملکرد کبد و کلیه در صورت نیاز
- آزمایش ژنتیک: توالی‌یابی نسل جدید (NGS) یا Array-CGH
نوع نمونه
- خون محیطی
- نوار مغزی یا EEG
- ارزیابی‌های روان‌سنجی
مقدار نمونه
- خون محیطی: 3 تا 5 میلی‌لیتر
- تست‌های روان‌سنجی: از طریق فرم‌های کتبی یا دیجیتال انجام می‌شود.
شرایط نگهداری نمونه
- خون محیطی: در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد، ارسال در کمتر از ۷۲ ساعت
- نوار مغزی یا داده‌های روان‌سنجی: به‌صورت دیجیتال ذخیره می‌شود و نیاز به نگهداری خاصی ندارد.
مدت زمان جوابدهی
- آزمایش‌های خون: 1 تا 3 روز
- نوار مغزی (EEG): 1 تا 2 روز
- آزمایش ژنتیک: 2 تا 3 ماه
- ارزیابی‌های روان‌سنجی: بسته به ابزار استفاده شده 1 تا 5 روز
منابع علمی
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5). American Psychiatric Publishing.
- World Health Organization. (2022). Mental disorders. Retrieved from: Sadock, B. J., Sadock, V. A., & Ruiz, P. (2014). Kaplan and Sadock’s Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry. Lippincott Williams & Wilkins.
- Insel, T. R. (2009). “Disruptive insights in psychiatry: transforming a clinical discipline.” Journal of Clinical Investigation, 119(4), 700–705.
- Kessler, R. C., et al. (2005). “Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-IV disorders in the National Comorbidity Survey Replication.” Archives of General Psychiatry, 62(6), 593–602.
